Siêu âm thai: Nang buồng trứng thai nhi

NANG BUỒNG TRỨNG THAI NHI

Nang buồng trứng thai nhi thường biểu hiện ở trong tam cá nguyệt thứ 3 và được cho là do hậu quả của việc tiếp xúc với nồng độ hormone tăng cao.

Tỷ lệ 1/2500 trẻ sinh sống.

Chỉ gặp ở thai nữ.

Hình ảnh điển hình nang buồng trứng thai nhi với dấu hiệu "nang con gái"

Nang buồng trứng đơn giản thường có dạng hình tròn, echo trống, đơn thùy, và bờ mỏng.

Dấu hiệu “nang con gái” (daughter cyst sign) mô tả một cấu trúc nhỏ, hình tròn, trống âm nằm trong nang buồng trứng. Được coi là đặc điểm đặc trưng của nang buồng trứng.

Trên siêu âm, nang biến chứng hoặc nang phức tạp có thành dày, với echo không đồng nhất. Đặc điểm hình ảnh bao gồm có nhiều vách, echo bên trong di động, hình ảnh u đặc, hoặc có mức dịch – dịch.

Cách tiếp cận thận trọng nhất sau sinh để xử trí nang buồng trứng là theo dõi một thời gian vì nhiều nang sẽ thoái triển tự nhiên.

HÌNH ẢNH BIỂU HIỆN

Nussbaum và cộng sự phân loai nang buồng trứng sơ sinh thành nang đơn giản hoặc phức tạp. Nang đơn giản có hình tròn, trống ấm, đơn thùy, và bờ mỏng. Chúng thường gặp một bên hơn là 2 bên, và thường trong ổ bụng hơn là trong tiểu khung. Nang đơn giản có thể chứa một vách. Cấu trúc nang có đường kính dưới 20mm được coi như là nang trứng đang trưởng thành và do đó, thường là sinh lý hơn là bệnh lý. Một nang lớn hơn 20mm thường được coi là nang bất thường. Dấu hiệu “nang con gái” được mô tả là cấu trúc nhỏ, tròn, trống âm nằm trong nang buồng trứng. Nó đã được báo cáo là đặc trưng cho nang buồng trứng. Một loạt ca 22 tổn thương dạng nang bao gồm 11 nang buồng trứng cho thấy “nang con gái” có ở 82% các nang buồng trứng (độ nhạy 82%, độ đặc hiệu 100%, giá trị tiên đoán dương 100%) và không tìm thấy dấu hiệu nang con ở các tổn thương dạng nang khác, bao gồm u bạch huyết, nang ruột đôi, nang ruột, nang giả phân su, ứ dịch âm đạo – tử cung, và nang niệu rốn.

Các hình ảnh của nang buồng trứng thai nhi

Trên siêu âm, nang biến chứng hoặc nang phức hợp có thành dày với echo không đồng nhất. Đặc điểm hình ảnh bao gồm nhiều vách, echo bên trong di động, hoặc mức dịch – dịch. Nang phức hợp được cho là hậu quả của xoắn nang, xảy ra thường gặp hơn ở thai nhi so với sơ sinh. Hình ảnh phức hợp kết hợp mạnh mẽ với đòi hỏi cần xử trí phẫu thuật. Các dấu hiệu khác có thể được quan sát là đa ối và tràn dịch ổ bụng, có thể vì dịch rỉ ra hoặc vỡ nang. Tắc nghẽn ruột hoặc thận thứ phát được cho là xảy ra như hậu quả của dính cơ quan khi xoắn gây ra hoại tử buồng trứng.

VAI TRÒ CỦA MRI

Trong trường hợp sóng âm bị hạn chế bởi thể trạng mẹ, tư thế thai, hoặc ối ít, MRI có thể có ích. MRI có thể được dùng để khẳng định giới tính thai và sự nguyên vẹn của ống tiêu hóa và tiết niệu, những điều này cần được đảm bảo bình thường trong chẩn đoán nang buồng trứng thai nhi. Chuỗi xung MRI thì T2 nhanh giúp quan sát tốt giải phẫu, và thì T1 sẽ cho thấy phân su tăng tín hiệu, cho phép phân biệt đường đi của đại tràng và quan sát rõ trực tràng.

CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT

Chẩn đoán phân biệt các cấu trúc dạng nang trong ổ bụng là rất rộng nhưng có thể được gói gọn rất nhanh bằng cách phân nhóm theo nguồn gốc cơ quan (khi có thể), việc xác định các vị trí giải phẫu xung quanh, và việc quan sát vị trí nang trong khoang bụng – khung chậu. Khả năng kết hợp của nang ổ bụng với cơ quan sinh dục hoặc cơ quan tiêu hóa là hữu ích trong phân loại và chẩn đoán sâu thêm.

XỬ TRÍ

Siêu âm liên tiếp được khuyến cáo để theo dõi sự thay đổi kích thước khối nang.

Chọc hút nang đang còn tranh cãi. Bagolan và cộng sự khuyến cáo chọc hút nang trước sinh nếu đường kính nang trên 5cm hoặc đường kính tăng hơn 1cm/tuần.

Nghiên cứu của Bagolan cũng cho thấy 85% thai ni có nang lớn hơn 5cm cần phẫu thuật cắt buồng trứng và chỉ 15% thoái triển tự nhiên, so sánh với tỷ lệ 69% thoái triển tự nhiên và 31% đòi hỏi cần cắt buồng trứng với nang dưới 5cm.

          Với các nang trên 5cm được chọc hút trước sinh thì có 86% nang sẽ thoái triển sau hút, và chỉ có 14% trẻ cần phẫu thuật sau sinh.

          Xoắn nang không phải là chỉ định của sinh sớm vì không rõ thời điểm xoắn, và việc mất chức năng buồng trứng cùng bên gần như sẽ xảy ra mà không liên quan đến thời điểm sinh.

Galinier và cộng sự cho thấy, sau khi nang buồng trứng teo đi thì chỉ có 39% các trường hợp trẻ theo dõi sau đó quan sát được nang trứng, đáng chú ý trong số này nang đơn giản chiếm nhiều đáng kể so với nang xuất huyết (85% vs 16%). Do vậy tiên lượng chức năng buồng trứng cùng bên là xấu, ngay cả khi nang buồng trứng thoái triển tự nhiên.

Các trường hợp nang buồng trứng 2 bên, sinh sớm sau khi có bằng chứng trưởng thành phổi được cân nhắc cho mục đích phẫu thuật bảo tồn buồng trứng sau đó. Phẫu thuật sớm sau sinh được cân nhắc khi có dấu hiệu xuất huyết trong nang sớm sau sinh.

          SAU SINH

Siêu âm theo dõi mỗi 4-6 tuần

Chỉ định chọc hút các nang 4-5cm. Hiệu quả và an toàn.

Chỉ định mổ thường cho các nang phức hợp, có triệu chứng, hoặc tăng nhanh kích thước và tồn tại trên 6 tháng.

Có thể mổ nội soi.

THAM KHẢO

www.slideshare.net/slideshow/embed_code/key/nPgmNMfHQ6O0Of